07 | Geclusterde cijfers
Digitale toegankelijkheid per type overheidsorganisatie in 2024
Ontwikkeling digitale toegankelijkheid per type overheidsorganisatie
De algemene cijfers geven een goed beeld van de grote bewegingen van digitale toegankelijkheid in Nederland. Het is interessant om te kijken naar de ontwikkelingen bij verschillende typen overheidsorganisaties, omdat de situatie en de maatregelen anders zijn. Zo ontstaan bij gemeenten steeds vaker lokale samenwerkingsverbanden om kennis uit te wisselen.
Ook waterschappen delen kennis, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop of op het gebied van opleiding. Provincies met een speciale projectleider op digitale toegankelijkheid boeken betere resultaten op het gebied van toegankelijkheid. En de voortgang van de Rijksoverheid op digitale toegankelijkheid rust voor een deel op het gemeenschappelijk gebruik van Platform Rijksoverheid Online (PRO).
Gemeenten
Eind 2024 telt Nederland 342 gemeenten. In totaal hebben die 5488 websites en apps geregistreerd in het dashboard. Dat is een minieme daling ten opzichte van 2023 toen nog 5500 websites en apps geregistreerd waren. Het totaal aantal verklaringen is toegenomen van 2927 eind 2023 naar 4181 eind 2024.
Websites van gemeenten: flinke groei verklaringen met A- en B-statussen
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 277 | 671 | 740 | 1042 | 2178 | 4908 |
| Aantal 2024 | 374 | 1222 | 537 | 1635 | 1143 | 4911 |
Het aantal toegankelijkheidsverklaringen voor websites van gemeenten is gegroeid van 2730 eind 2023 naar 3768 eind 2024. Dat is een toename van 38%. Het aantal verklaringen dat voldoet aan de wettelijke verplichting (A-, B- of C-status) is vorig jaar gegroeid met 26,4%. Met name de verklaringen met A-statussen (+35%) en B-statussen (+82%) groeiden flink. Het aantal verklaringen met een B-status zou zelfs nog een stuk hoger kunnen zijn. Heel veel gemeenten hebben bijvoorbeeld nog geen toegankelijkheidsverklaring voor Archiefweb, waarvoor een verklaring met een B-status te claimen is. Het aantal verklaringen met een C-status nam juist met 27,4% af. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat verklaringen die langer dan een half jaar een C-status hebben sinds 1 april van 2024 automatisch worden teruggezet naar een D-status.
Het aantal hoofdwebsites van gemeenten dat volledig voldoet aan de toegankelijkheidseisen nam toe van 30 naar 42 (+40%), terwijl het aantal verklaringen van hoofdwebsites met B-status met ruim 10% toenam naar 209.
In totaal voldoen 273 van de 348 hoofdwebsites aan de wet. Dat is 78% en fors hoger dan het gemiddelde in het dashboard.
Veel gemeenten zijn aan de slag gegaan om het aantal websites dat eind 2023 nog geen verklaring had te verminderen. Het aantal verminderde van 2178 naar 1143 eind 2024. Een afname van 47,5%. Veel gemeenten zijn actief aan de slag om het aantal websites terug te brengen. Soms worden websites opgeheven en soms worden verschillende sites samengevoegd. Daarnaast hoeven veel gemeenten, als lid van een gemeenschappelijke regeling, geen verklaring aan te maken voor de website(s) van die regeling. In 2024 hebben we een andere uitleg gegeven aan de verantwoording voor websites van gemeenschappelijke regelingen. Alleen de regeling zelf moet een verklaring maken, de leden van zo’n regeling hoeven dat niet. Hierdoor zijn ook veel E-statussen verdwenen. Daarnaast hebben gemeenten toegankelijkheidsverklaringen gemaakt. Dat zie je ook terug in de toename van de verklaringen met een D-status (+56,9%).
Apps van gemeenten: Aantal A- en B-statussen groeit in grote stappen
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 2 | 64 | 51 | 80 | 395 | 592 |
| Aantal 2024 | 59 | 124 | 46 | 121 | 227 | 577 |
Ook bij de mobiele applicaties is het aantal toegankelijkheidsverklaringen flink toegenomen in 2024. Waren dat er eind 2023 nog 197, eind 2024 stonden er 350 verklaringen in het dashboard. Dat is een toename van 77,7%. Het valt vooral op dat het aantal verklaringen met een A-status enorm is toegenomen (van 2 naar 59). Het grootste deel hiervan is toe te schrijven aan de Fixi-app die sinds april voldoet aan alle WCAG-eisen. Dit geldt sinds december ook voor de OmgevingsAlert-app. Omdat veel gemeenten gebruik maken van dezelfde apps, leiden verbeteringen van die apps tot een stapsgewijze groei van het aantal A- en B-statussen. Ook het aantal verklaringen met een B-status is met 93,8% flink gegroeid in 2024. Net als bij websites geldt ook voor apps dat het aantal verklaringen met een A- of B-status nog een stuk hoger had kunnen uitkomen, omdat nog heel veel gemeenten geen verklaringen hebben aangemaakt voor apps waarvoor al onderzoeksrapporten bestaan.
Het aantal apps met een E-status is afgenomen van 395 eind 2023 naar 227 eind 2024. Dit is een daling met 42,5%. Voor veel van deze apps zijn inmiddels toegankelijkheidsverklaringen gemaakt met behulp van de onderzoeksrapporten die leveranciers beschikbaar hebben gesteld. Onder druk van een Kamermotie hebben leveranciers van een aantal kritische apps in 2023 en 2024 extra ondersteuning van DigiToegankelijk gekregen. Dat heeft tot een sterke verbetering van deze apps geleid en de toename van onderzoeksrapporten die overheidsorganisaties kunnen gebruiken voor hun verklaringen.
Waterschappen
Nederland heeft 21 waterschappen. Aan het eind van 2023 stonden 199 websites en apps geregistreerd in het dashboard, waarvan 77 een toegankelijkheidsverklaring hadden (38,7%). In de loop van 2024 is dat aantal geregistreerde websites en apps afgenomen naar 179. Inmiddels hebben 165 daarvan een toegankelijkheidsverklaring (92,2%). Dat is een enorme verbetering in een jaar tijd. Waar in 2023 nog 29,6% voldeed aan de wet, is dat eind 2024 gegroeid naar 70,9%.
Websites van waterschappen: vrijwel alle E-statussen verdwenen
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 3 | 41 | 12 | 18 | 115 | 189 |
| Aantal 2024 | 4 | 74 | 45 | 37 | 12 | 172 |
De stijging van het aantal toegankelijkheidsverklaringen en het aantal verklaringen dat voldoet aan de wet komt vooral door de verbetering van de statussen van de websites. Eind 2023 waren er nog 115 websites zonder verklaring. Daar zijn er een jaar later nog 12 van over. Voor de meeste van die websites is nu een verklaring gemaakt. Hoewel het aantal verklaringen in 2024 flink gestegen is (van 74 naar 160) zijn er vrijwel geen verklaringen met een A-status bijgekomen afgelopen jaar. Verklaringen met een B-status (+33) en een C-status (+33) zijn wel aanzienlijk gegroeid. Alle 21 hoofdwebsites voldoen inmiddels aan de wet. Daarvan hebben er 2 een verklaring met een A-status, 17 een B-status en 2 een C-status.
Apps van waterschappen: eerste verklaring met A-status gepubliceerd
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 0 | 3 | 0 | 0 | 7 | 10 |
| Aantal 2024 | 1 | 3 | 0 | 1 | 2 | 7 |
Omdat de waterschappen in verhouding tot de websites vrijwel geen apps hebben, is hier weinig significants over te zeggen. Wel valt op dat ook hier in 2024 actie op ondernomen is. Het aantal E-statussen is teruggebracht van 7 naar 2. En in 2024 is de eerste app met een verklaring met een A-status gepubliceerd.
Provincies
De 12 provincies in Nederland hebben eind 2024 de verantwoordelijkheid voor 488 websites en apps. Dat waren er een jaar eerder nog 517. Ook hier is de grootste afname te zien bij de websites en apps met een E-status. In 2024 zijn die met 52% teruggebracht naar 123. Dat betekent dat 74,8% van de digitale kanalen inmiddels een toegankelijkheidsverklaring heeft. 54% voldoet eind 2024 aan de wet. Dat was een jaar eerder nog 34,8%.
Websites van provincies: geen verandering in statussen verklaringen hoofdwebsites
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 13 | 88 | 76 | 80 | 244 | 501 |
| Aantal 2024 | 12 | 175 | 73 | 99 | 118 | 477 |
Omdat provincies vooral websites hebben, bepalen die het totaalbeeld. Het aantal websites zonder verklaring is met 51,6% gedaald van 244 naar 118 eind 2024. Daar tegenover staat een verdubbeling van het aantal verklaringen voor websites met een B-status van 88 naar 175. Het aantal verklaringen met een A-status is met 1 gedaald naar 12. 11 van de 12 hoofdwebsites voldoen aan de wet. Hiervan hebben 4 websites een verklaring met een A-status en 7 met een B-status. Dat is exact hetzelfde als eind 2023. De enige website die niet aan de wet voldoet heeft een verklaring met een D-status. Ook dat is afgelopen jaar niet veranderd.
Apps van provincies: eerste verklaringen met A- en B-status gepubliceerd
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 0 | 0 | 3 | 0 | 13 | 16 |
| Aantal 2024 | 1 | 1 | 2 | 2 | 5 | 11 |
De provincies hebben in 2024 het aantal apps waarvoor ze verantwoordelijk zijn teruggebracht van 16 naar 11. Het aantal toegankelijkheidsverklaringen is gegroeid van 3 naar 6. Waar eind 2023 nog 3 apps een verklaring met een C-status hadden, zijn in 2024 de eerste verklaringen voor apps met een A- en een B-status gepubliceerd.
Rijksoverheid
In de analyse van de Rijksoverheid zijn de volgende typen overheidsorganisatie, zoals gedefinieerd in het Dashboard DigiToegankelijk, meegenomen: Ministeries, ZBO´s, Agentschappen, Hoge Colleges van Staat, Adviescolleges en Rechtspraak.
Het aantal websites en apps in het dashboard van de Rijksoverheid is in 2024 afgenomen met 90 naar 1775. Het aantal toegankelijkheidsverklaringen is in 2024 toegenomen met 17,9% naar 1566. Ruim 63% van de websites voldoet aan de wet. Eind 2023 was dat nog 53,7%
Websites van de Rijksoverheid: aantal verklaringen A-status stabiel, aantal B-status groeit
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 87 | 574 | 296 | 323 | 517 | 1797 |
| Aantal 2024 | 89 | 765 | 224 | 428 | 206 | 1712 |
Het aantal websites in het dashboard is afgenomen met 85. Met name de websites zonder verklaring zijn gedaald, van 517 eind 2023 naar 206 eind 2024. Heel veel oude en tijdelijke websites zijn in 2024 opgeheven. Het aantal verklaringen in het dashboard is toegenomen met 226, een stijging van 17,7%. Het aantal websites dat voldoet aan de wet is gestegen met 121 in 2024. Dit komt vooral doordat het aantal verklaringen met een B-status met 33% is toegenomen. Verklaringen met een C-status zijn juist afgenomen doordat veel van deze verklaringen langer dan 6 maanden oud waren. Sinds 1 april 2024 worden ze dan automatisch omgezet naar een D-status. Daar zien we dan ook een significante stijging. Verder valt op dat het aantal verklaringen met een A-status vrijwel gelijk is gebleven. Er is een relatief groot effect geweest van verklaringen die zijn onderbouwd met onderzoeksrapporten uit 2021. Deze verklaringen met A- of B-statussen zijn ook omgezet naar een D-status, omdat de rapporten drie jaar geldig zijn.
Apps van de Rijksoverheid: veel apps verbeteren maar blijven in B-status
2023
2024
| Status | A | B | C | D | E | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal 2023 | 7 | 32 | 5 | 4 | 20 | 68 |
| Aantal 2024 | 5 | 26 | 10 | 19 | 3 | 63 |
Het aantal apps dat de Rijksoverheid gebruikt is licht afgenomen met 5 naar 63 in 2024. Het aantal apps met een E-status is bijna verdwenen. Eind 2024 waren er nog 3 over. Dat betekent dat bijna alle apps (95,2%) nu een toegankelijkheidsverklaring hebben. Van de geregistreerde apps voldoen er 41 aan de wet. Dat is 65%. In 2023 was dat vrijwel gelijk. Het lijkt dus of er weinig gebeurt. Maar apps van de Rijksoverheid zijn meestal zeer complex, en dus tijdrovend en kostbaar, om te verbeteren. Veel van de apps worden bovendien ontwikkeld door dezelfde ontwikkelaar, waardoor ontwikkelcapaciteit ook beperkt is. We zien wel dat veel issues worden opgelost maar zolang apps niet aan alle WCAG-criteria voldoen, blijven de bijbehorende verklaringen een B-status behouden. Het aantal verklaringen met een A-status is zelfs iets afgenomen. Dit komt doordat een aantal corona-apps, die volledig voldeed aan de toegankelijkheidseisen, opgeheven is.